ماده مبرد یکی از بخش های اصلی سیستم تهویه هوا به حساب می آید که از وظیفه اصلی آن می توان به حذب گرما و انتقال آن به سایر محیط اشاره کرد. این ماده مبرد در سیکل با تغییر حالت خود از مایع به گاز و مجددا از گاز به مایع موجب خنک شدن هوای محیط می شود. ماده مبرد در انواع سیستم های تهویه هوا به کار می روند. یکی از مهمترین عیب های این ماده مبرد در سیستم تهویه هوا، تاثیر مخرب آن بر روی محیط زیست است. ما در این مقاله به بررسی آثار مخرب برگشت مبرد و راه های جلوگیری از آن می پردازیم. پیشنهاد ما به شما این است که این مقاله را تا انتها مطالعه کنید.
مبرد چیست؟
مبرد، ماده ای است که به صورت مایع یا گاز در فرآیند تبرید به منظور کاهش دمای هوا در سیستم های تهویه مورد استفاده قرار می گیرد. این ماده در کولر ماشین و سیستم یخچال خانگی بکار می رود. علاوه بر این در دستگاه هایی که از سیکل تبرید تراکمی استفاده می شود، ماده مبرد بکار می رود. یکی از قابلیت های ماده مبرد در سیستم تهویه مطبوع هوا این است که این ماده با استفاده از تغییرات فازی و ترمودینامیکی تغییر حالت داده و از حالت مایع به گاز یا برعکس از گاز به مایع تبدیل می شود. همین امر موجب می شود که از این ماده کاربردهای وسیع تری در صنعت از جمله دستگاه های تهویه مطبوع و همچنین دستگاه های برودتی به وفور استفاده شود. اگر چه این ماده در سیستم تهویه مطبوع قابلیت های نظیر موارد گفته شده را دارد اما بهتر است بدانید که این ماده برای محیط زیست زیاد مفید نیست و موجب گرمای زمین و همچنین تخریب لایه اوزون می شود.
دلايل برگشت مبرد مايع به کمپرسور
در سیستم تهویه مطبوع در صورت درست کار نکردن شیر انبساط، گرفتگی فیلتر هوا و از کار افتادن فن اواپراتور موجب می شود که ماده مبرد مایه به کمپرسور وارد شود و عمل برگشت مبرد مایع به کمپرسور پیش بیاید. در این حالت همزمان با کار کردن کمپرسور، برگشت مبرد مایع موجب رقیق شدن روغن شود و در نتیجه قدرت روغنکاری را کاهش می دهد و از طرفی موجب استهلاک شدید قطعات می شود. با توجه به این اوصاف، یکی از عمده ترین دلیل صدمه دیدن به کمپرسورهای تبرید همین برگشت مبرد مایع به کمپرسور است.
وجود مایع در کمپرسورها اختلال زیادی ایجاد می کند به این دلیل که کمپرسورهای تبرید در واقع برای تراکم گاز طراحی شده اند. با وجود برگشت مبرد به کمپرسور، مقدار مبرد در کل سیستم به مراتب تشدید خواهد شد که همین عامل آثار مخربی را محیط زیست وارد خواهد کرد. خرابي فن يا فنهاي اواپراتور، اواپراتور برفك زده، فيلتر هواي كثيف روي اواپراتور، انتخاب نادرست لوله موئي، انتخاب يا تنظيم نادرست شير انبساط ترموستاتيكي و مقدار اضافه مبرد در كل سيستم از جمله دلایل اصلی در برگشت مبرد مایع به کمپرسور است.
پیشگیری از برگشت مبرد مایع به کمپرسور
برگشت مبرد مایع در کمپرسور با آثار مخربی در محیط زیست همراه خواهد بود که برای جلوگیری از بروز چنین مشکلی باید روش های پیشگیرانه موثری به کار ببرید تا به راحتی از برگشت مبرد مایع به کمپرسور جلوگیری به عمل بیاید. این روشهای پیشگیرانه از برگشت مبرد مایع به کمپرسور عبارت اند از:
استفاده از هیتر کارتر در کمپرسور
در مواقعی که کمپرسور در حالت خاموش قرار دارد، هیتر با نگه داشتن روغن در محفظه مخصوص موجب گرم نگه داشتن روغن می شود و علاوه بر این از نفوذ روغن نیز به راحتی جلوگیری می کند.
بکار گیری مایع شکن در خط ساکشن کمپرسور
مایع شکن یک مخزن است که از برگشت مبرد مایع به کمپرسور جلوگیری می کند در واقع عملکرد مایع شکن به این صورت است که مبرد مایع اضافی در سیستم را ذخیره و سپس تبخیر می کند و با این عمل خود مانع از وارد شدن مایع مبرد به کمپرسور می شود. مایع مبرد در سیستم هایی که با گاز داغ عمل دیفراست را انجام می دهند و یا در سیستم هایی که دارای هیت پمپ هستند، بکار می رود.
بکارگیری ترموستات فن برج خنک کن و کلید فشار جهت تنظیم فن کندانسور
سرد شدن بیش از حد کندانسور در سیستم موجب سابکولینگ بیش از اندازه مایع خروجی کندانسور می شود که این امر موجب می شود فشار پشت شیر انبساط را کاهش یابد.در پی آن اختلال در کار کندانسور ایجاد می شود و در نتیجه مایع مبرد وارد اواپراتور می شود.
علائم برگشت مایع مبرد به کمپرسور
اگر چه برگشت مبرد به کمپرسور موجب اختلال در عملکرد سیستم تهویه مطبوع می شود اما می توان به مشاهده علائم برگشت مایع مبرد به کمپرسور هر چه زودتر اقدامات لازم را جهت رفع چنین مشکلاتی در سیستم تهویه انجام داد. علائم برگشت مایع مبرد به کمپرسور عبارت اند از:
کاهش یافتن میزان روغن موجود در سیستم
در سیستم وجود روغن برای روان سازی قطعات مکانیکی بسیار موثر است به همین منظور بخشی از روغن توسط ماده مبرد در چرخه فعالیت سیستم وارد کمپرسور می شود. با ورد مایع مبرد به درون موتور دستگاه، حرکت روغن برای روان کاری قطعات مکانیکی با مشکل مواجه خواهد شد و بخش زیادی از روغن از دست خواهد رفت. در نتیجه در صورت کاهش روغناستهلاک زیادی بین قطعات ایجاد می شود که این امر موجب می شود قطعات مکانیکی در سیستم عملکرد خوبی انجام ندهند.
پایین آمدن راندمان و عملکرد سیستم
پایین آمدن راندمان و عملکرد سیستم یکی دیگر از علائم برگشت مایع مبرد به کمپرسور است. با وجود ذرات روغن در ماده مبرد به مراتب چگالی ماده مبرد نیز افزایش می یابد که در این حالت مایع مبرد به کمپرسور وارد می شود. این چگالی زیاد ماده مبرد وارد موتور دستگاه می شود که راندمان دستگاه را کاهش می دهد.علاوه بر این با ورود روغن به درون ماده مبرد، مقدار زیادی از روغن روی سططح شیرها و لوله ها جمع می شود که این امر موجب کاهش راندمان سیستم می شود.
کف کردن روغن
همزمان با کار کردن موتور سیستم ، فشار ترکیب روغن و مبرد بطور ناگهانی کاهش پیدا می کند. این کاهش فشار ،کاهش انحلال روغن در مبرد را در پی خواهد داشت. به همین منظور روغن در مایع مبرد کمترحل می‌شود. در این شرایط ماده مبرد اضافه به صورت منبسط در می آید و تبخیر خواهد شد.
در نتیجه افزایش حجم ناگهانی مبرد موجب جوشیدن مخلوط روغن و مبرد می‌شود که در نهایت روغن کف خواهد کرد.
سخن پایانی
مبرد، ماده ای است که به صورت مایع یا گاز در فرآیند تبرید به منظور کاهش دمای هوا در سیستم های تهویه مورد استفاده قرار می گیرد.
در سیستم تهویه مطبوع در صورت درست کار نکردن شیر انبساط، گرفتگی فیلتر هوا و از کار افتادن فن اواپراتور موجب می شود که ماده مبرد مایه به کمپرسور وارد شود و عمل برگشت مبرد مایع به کمپرسور پیش بیاید.به طور کلی یکی از ایرادهای اصلی در کمپرسورهای تبریدی، برگشت مایع مبرد به کمپرسور است. کاهش یافتن میزان روغن موجود در سیستم، کف کردن روغن، پایین آمدن راندمان و عملکرد سیستم از جمله علائمی نشان دهنده برگشت ماده مبرد به کمپرسور است که با مشاهده هر کدام از این علائم باید اقدامات لازم را جهت رفع چنین مشکلاتی انجام داد.
